Ocet jabłkowy jest ludowym lekarstwem na zaburzenia  trawienne oraz schorzenia dróg oddechowych. Obecnie często stosowany w kuracjach odchudzających. Zawiera  cenne dla organizmu minerały:chlor, żelazo, fluor, potas, wapń, miedź, magnez, sód, fosfor, siarkę, krzem, witaminy: A1, B1, B2,B6,C,E,P oraz prowitaminę beta-karoten (Van Braak i Współ.).  Rozcieńczony w szklance wody w połączeniu z miodem tworzy całkiem smaczny napój, który wzmacnia i  odżywia organizm oraz poprawia samopoczucie. Ponadto ocet jabłkowy nie zawiera kalorii, dlatego może być dobrym dodatkiem np. do sosów sałatkowch, deserów.

 Żeby  samodzielnie przygotować ocet jabłkowy potrzebujesz owoców lub samych tylko obierek,  przegotowanej i przestudzonej wody, cukru i ewentualnie drożdży winnych. Dodatek drożdży możesz pominąć jeżeli zbierzesz jabłka na terenach ekologicznie czystych lub zakupisz u zaufanego sadownika. Takich jabłek nie musisz myć, a dzięki temu zachowasz dzikie drożdże, które występują na skórce owoców.

 

 Jak to się dzieje, że powstaje ocet

 Kiedy owoce zaczynają się psuć następuje fermentacja i tworzy się słaby alkohol, który w kontakcie z powietrzem styka się z bakteriami z rodzaju Acterobacter i drożdżami występującymi w powietrzu z rodzaju Mycoderma Aceti.  Bakterie i drożdże zamieniają alkohol w kwas octowy czyli ocet.

 

Przepis na ocet jabłkowy

 Oprócz jabłek (lub obierek), wody, cukru i ewentualnie drożdży winnych przygotuj wyparzony, duży słój, bawełnianą szmatkę lub ręcznik papierowy i gumkę.

1. Najpierw musisz przygotować tzw. nastaw octowy.  Wytnij z jabłek zepsute lub robaczywe części. Następnie owoce pokrój na kawałki i wsyp do słoja aby zajmowały większą połowę. Możesz również użyć samych skórek i ogryzków (bez ogonków), a miąższ wykorzystać na sok lub marmoladę.
2. Zalej owoce przegotowaną ostudzoną i posłodzoną wodą. Ja zazwyczaj dodaję 4 łyżki cukru na każdy litr wody, jednak ilość cukru uzależniona jest również od kwaśności jabłek. Lepiej żeby woda była za słodka niż za mało, ponieważ cukier jest pożywką dla drożdży, dzięki którym nastąpi fermentacja.
3. Przykryj słój  papierowym ręcznikiem lub kawałkiem bawełnianego materiału i załóż gumkę. Takie zabezpieczenie chronić będzie twój ocet przed muszkami owocówkami, które jak tylko poczują zapach fermentujących owoców zlecą się w sporych ilościach i będą ci towarzyszyć podczas całego procesu.
4. Słój postaw w ciepłym raczej ciemnym miejscu.
5. Pamiętaj aby codziennie mieszać całą zawartość, ponieważ jabłka na początku wypływają na wierzch i może pojawić się pleśń. Ja ustawiam słój w kuchni w miejscu widocznym  żeby nie zapomnieć i mieszam owoce rano i drugi raz wieczorem.
6. Po 24-48 h nastaw powinien zacząć pracować – wokół owoców pojawi się piana. To znak, że rozpoczął się etap fermentacji alkoholowej, który trwa w zależności od temperatury otoczenia zazwyczaj 2-3 tygodnie. Przez ten cały okres pamiętaj o mieszaniu.
7. Gdy piana zniknie, a owoce opadną na dno możesz przecedzić płyn do garnka przez sito.
8. Owoce nie będą ci już potrzebne. Umyj słój i wlej do niego płyn jabłkowy. Nałóż ręcznik papierowy lub szmatkę i gumkę. Ustaw słoik w ciepłym raczej ciemnym miejscu.
9. Teraz rozpocznie się fermentacja octowa, która trwa zazwyczaj 2-4 tygodni, a jej długość jest uzależniona od temperatury otoczenia, ilości wytworzonego alkoholu i rodzaju bakterii octowych.  Płyn powinien stopniowo zacząć zmieniać zapach z winnego na octowy. Na wierzchu powinna utworzyć się zawiesina zwana matką octową – jest to zbiór dobrych bakterii. Matkę octową możesz wykorzystać do tworzenia innych rodzajów octów.
10. Kiedy płyn zacznie pachnieć octem będzie to znak, że produkcja jest zakończona.
11. Wyjmij ostrożnie matkę octową, a pozostały płyn zlej do czystych butelek przecedzając go przez gazę.
12. Początkowo ocet będzie mętny ale po kilku tygodniach wszystkie fermentacyjne resztki opadną na dno, wtedy możesz zlać sklarowany płyn znad osadu.
13. Gotowy ocet przechowuj w ciemnym, chłodnym miejscu.
14. Matkę octową, jeżeli zechcesz ja wykorzystać do innych produkcji, możesz przechowywać w osobnym słoiku zalaną wodą lub octem. Jeżeli dorzucisz ją do nastawu następnego octu, przyspieszy proces fermentacji.
     
    Więcej informacji o produkcji i właściwościach zdrowotnych octu jabłkowego znajdziesz na stronach, z których korzystałam przygotowując zarówno moje octy jak i ten  wpis:
     

• Ziołowa Wyspa  http://ziolowawyspa.pl/ocet-jablkowy-dla-zdrowia/
• Zielony Stolik  http://zielonystolik.blogspot.com/2014_10_01_archive.html
• Herbiness http://www.herbiness.com/ocet-winny-czesc-2/
• Klaudyna Hebda https://klaudynahebda.pl/ocet-jabkowy/

 

Ocet jabłkowy lekarstwem na różne dolegliwości 
Tradycyjne recepty wg  dr Jadwigi Górnickiej

 

• Angina.  2 łyżeczki octu jabłkowego + 2 łyżeczki miodu wymieszaj w 1/2 szkl. ciepłej, przegotowanej wody. Płucz gardło bardzo powoli i wypijaj kilka łyżeczek tej mieszanki co kilka minut połykając powoli. Powtarzaj płukanie 4 x dz.  Dzieciom do 5 roku życia zaleca się popijanie płynu przygotowanego z 1 łyżeczki octu jabłkowego + 1 łyżeczki miodu + 3 łyżeczki ciepłej wody. Połykanie powinno być bardzo powolne.
• Astma. Nacieraj klatkę piersiową czystym octem jabłkowym lub zmieszanym w równiej części z naparem z lawendy. Płynu możesz również używać do okładów na klatkę piersiową i plecy. Nogi powinny być w tym czasie owinięte ciepłym kocem. Takie leczenie dr J. Górnicka zaleca w chwilach kryzysu i na początku ataku duszności.
• Bezsenność. Po posiłku rano i wieczorem pij 2 łyżeczki octu jabłkowego + 2 łyżeczki miodu na 1/2 szkl. ciepłej wody.
• Bóle głowy. Przyłóż na czoło kompres z gazy namoczonej w roztworze wodnym: 1/2 szkl. zimnej wody, 2 łyżeczki octu jabłkowego i 2 łyżeczki miodu. Zmień okład gdy się nagrzeje. Taki kompres możesz również przyłożyć na kark.
• Dermatozy. Zamiast mydłem, chore miejsca myj roztworem złożonym z 1/3 octu jabłkowego, 1/3 wywaru z korzeni łopianu i 1/3 oleju ze słodkich migdałów lub oliwy z oliwek. Wszystko dokładnie wymieszaj, najlepiej blenderem, żeby składniki dobrze się połączyły. Kawałkiem gazy delikatnie wklep powstałą emulsję na chorą skórę. Po osuszeniu nałóż trochę kremu witaminowego. Zabieg powtarzaj rano i wieczorem.
• Kaszel. Zażywaj co 2 h 1 łyżeczkę syropu o składzie: świeży sok z 1/2 cytryny + taka sama ilość octu jabłkowego + 1 łyżka miodu akacjowego + 1 łyżeczka gliceryny. Wymieszaj składniki do uzyskania syropu, który okaże się bardzo smaczny. Taki syropek zużyj w ciągu 14 dni. W przypadku silnego kaszlu zażywaj 1 łyżeczkę syropu co 2 h w ciągu całego dnia, a podczas napadów kaszlu również w nocy. Dzieci powyżej 2 lat mogą zażywać ten syrop co godzinę ale w zmniejszonej ilości: 1/4 łyżeczki 3 razy co godzinę rano i podobnie po południu. Syrop ten jest cenny w przypadku zapalenia tchawicy i kokluszu, gdyż uspokaja ataki kaszlu.
• Kurcze mięśni. Przyłóż do miejsc bolących zimne kompresy z roztworu octu jabłkowego i wody w rówych częściach. Wodę możesz zastąpić wywarem z melisy.
• Liszajec. Zastosuj okład z gazy namoczonej w occiej jabłkowym. Liszajec, któy jest zakaźną chorobą skórną, zniknie po 2-3 dniach.
• Nudności i mdłości. Gdy zaczynają się nudności, zaleca się wypić roztwór z 1 łyżeczki octu jabłkowego na 1/2 szkl. przegotowanej wody. Gdy nudności są spowodowane przez ciążę, wypij rano po przebudzeniu 1 łyżeczkę octu jabłkowego rozcieńczoną w 1/2 szkl. wody mineralnej i zjedz suchy biszkopt. Jeżeli nudności występują po jedzeniu, po każdym posiłku wypijaj 1 łyżeczkę octu jabłkowego rozcieńczonego w 1/2 szkl. ciepłego naparu z melisy.
• Oparzenia. Aby uniknąć pęcherzy możliwie jak najszybciej zrób okład na oparzone miejsce z czystego octu jabłkowego. Możesz stosować również przy oparzeniach słonecznych.
• Pęknięcia skóry. Nie przemywaj mydłem. Na chore miejsce przyłóż mieszankę z równych części gliceryny, octu jabłkowego i wywaru z korzeni łopianu. Po 2 dniach przygotuj świeżą porcję i stosuj do zabliźnienia rany.
• Pokrzywka. Z chwilą wystąpienia, popijaj co godzinę przez 3 h 1 łyżeczkę octu jabłkowego rozcieńczoną w 1/4 szkl. wody mineralnej. Dzieciom podawaj połowę tej porcji. Miejsca dotknięte pokrzywką zwilżaj roztworem przygotowanym z wywaru z pokrzywy (1 garść liści pokrzywy na 1 l  wody) i 3 łyżek octu. Przestudzonym odwarem smaruj wielokrotnie chore miejsce.
• Rana. Przemyj ranę roztworem z octu jabłkowego i naparu z kwiatów bzu czarnego w równych ilościach. Przyłóż kompres z tego roztworu.
• Rana cięta. Oczyść ranę roztworem złożonym w 75% z octu jabłkowego i w 25% z wody solonej. Polewaj ranę aż do usunięcia wszystkich nieczystości. Przyłóż do rany płatek kwiatu lilii białej nasiąknięty octem jabłkowym. Przykryj gazą i zrób opatrunek. Zamiast płatka lilii możesz przyłożyć warstwę gazy nasiąkniętej octem jabłkowym.
• Problemy trawienne. Po spożyciu posiłku o dużej zawartości białka i tłuszczów wypij 1 łyżeczkę octu rozcieńczoną w 1/4 szkl. wody gazowanej. Jeżeli wystąpi niestrawność spowodowana zjedzeniem nieświeżego produktu wypij 1 łyżkę octu rozcieńczoną w 1/4 szkl. wody.
• Ukąszenie owada. Przyłóż okład z octu jabłkowego. Ocet ulotni się więc okład trzeba będzie powtórzyć.
• Zwichnięcia. Smaruj obolałe miejsce glinką rozmieszaną z octem jabłkowym.
• Żylaki. Rano masuj nogi ruchem do góry, stosując roztwór wywaru z liści winogron czrwonych (garść liści na 1 l wody) i octu jabłkowego w proporcji 1 część wywaru na 3 części octu. Wieczorem popijaj 1 łyżeczkę octu jabłkowego z 1/2 szkl. wody przegotowanej.
   
   
  Źródła dodatkowe: 

1. H. Van Braak, S. Von Kuster (2014), Ocet jabłkowy, Oficyna Wydawnicza ABA sp. z o.o., Warszawa
2. M. Kaczmarczyk, (2017), Zioła dla smaku, zdrowia i urody, Wyd. Samo Sedno, Warszawa
3. J. Górnicka, (1992), Apteka Natury, Agencja Wydawnicza Comes, Warszawa